Sessiz Bir Mesajın Bilinçaltındaki Gücü
Göz temasından kaçınmak genellikle utanma, anksiyete, sosyal çekingenlik veya güven eksikliğinin bir belirtisi olabilir. Ancak kültürel ve nörolojik nedenlerle de açıklanabilir.
Göz Teması Neden Bu Kadar Önemlidir?
Göz teması, sözsüz iletişimin en güçlü yollarından biridir. İnsanlar arasında güven, dürüstlük ve dikkat göstergesidir. Bir kişinin göz temasından kaçınması çoğu zaman “bir şey saklıyor mu?” ya da “rahatsız mı?” gibi soruları akla getirir.
Ama gerçek şu ki:
Göz temasından kaçınmak çok farklı nedenlere dayanabilir.
Olası Nedenler:
1. Sosyal Kaygı Bozukluğu
Toplum içinde konuşurken göz teması kurmak kaygıyı artırabilir. Bu kişiler bilinçli şekilde değil, içgüdüsel olarak gözlerini kaçırır.
2. Otizm Spektrum Bozukluğu
Otizmli bireylerde göz teması rahatsız edici olabilir. Bu, sosyal mesafe ihtiyacının bir yansımasıdır.
3. Utanç ve Suçluluk Hissi
Yanlış yaptığını düşünen kişiler göz temasından kaçınarak “yüzleşmeyi” erteler.
4. Güç Dengesizliği
Birey, karşısındaki kişiyi otorite olarak görüyorsa göz temasını bilinçsizce azaltabilir.
5. Kültürel Kodlar
Bazı toplumlarda, özellikle otorite figürlerine gözle bakmak saygısızlık sayılır. Örneğin, Japonya’da bu oldukça yaygındır.
6. Yalan Söyleme Çabası
Her zaman değil, ama bazen yalan söyleyen kişiler göz temasını sürdürmekte zorlanabilir.
Psikolojik Perspektiften Göz Teması
İnsan gözü, duyguların “ayna”sıdır. Bir kişiyle göz teması kurmak, onun niyetini ve hislerini anlamaya çalışmakla ilgilidir. Bu yüzden kaçınma, çoğu zaman “kapanma” isteğidir.
Bu davranış şu duygularla ilişkilidir:
- Yetersizlik
- Rahatsızlık
- Savunmasızlık
- Güvensizlik
Ne Yapmalı?
- Yargılamayın: Her göz kaçırma, yalan veya suçluluk değildir.
- Empati kurun: Belki de sadece çekingen biridir.
- Denge kurun: Karşınızdaki kişiye baskı kurmadan, güven ortamı yaratın.
- Kendinizden şüphe etmeyin: Göz teması kurulmuyor diye kendinizi suçlamayın.
